صدامخملی موسیقی ایران چه روزگاری را گذراند؟

هشتم اسفند برای اهالی موسیقی روز تلخی است؛ روزی که نابغه موسیقی ایران و مردی که صدامخملی خوانده می‌شد، در ‌حادثه‌ای تلخ دیده از جهان فرو بست؛ روز پر کشیدن استاد غلامحسین بنان.

به گزارش «تابناک»، استاد بنان در اردیبهشت ۱۲۹۰ ه‌ ش‌ زاده شد. وی هشمین فرزند کریم‌خان بنان الدوله نوری ‌و مادرش دختر شاهزاده محمد تقی رکنی، برادر ناصرالدین شاه قاجار بود. محیط خانه و خانواده از هر لحاظ برای پرورش ذوق و استعداد هنری غلامحسین آماده بود؛ چهار پیانو و یک ارگ.

مادر غلامحسین پیانو می‌زد. خاله‌اش نی می‌نواخت. خواهرانش هم تار مشق می‌کردند. گوش استاد از اوان کودکی به نوای ساز و آواز آشنا بود و از ساز هر یک از نامبردگان به نحوی لذت می‌برد.

غلامحسین خان بنان در سال ۱۳۲۲ به سمت منشی مخصوص وزیر به کار مشغول شد، ولی این شغل با روحیه او سازگار نبود. به همین دلیل، به کلی از شغل اداری دست کشید. استاد در ۱۳۲۵ همکاری با رادیو را آغاز کرد و صدای مطبوعش به گوش شنوندگان رسید و منحصرا خوانندگی در رادیو را پیشه کرد و به سرعت زبانزد شد.

روح‌الله خالقی او را در ارکستر انجمن موسیقی شرکت داد و با ارکستر شماره یک نیز همکاری را شروع کرد و از آغاز برنامه همیشه جاوید «گل‌های رنگارنگ» بنا به دعوت استاد داود پیرنیا همکاری داشت. بنان در طول فعالیت هنری خود، حدود ۳۵۰ آهنگ را اجرا کرد و آنچه‌ امتیاز مسلم صدای او را پدید می‌آورد، زیر و بم‌ها و تحریرات صدای اوست که مخصوص به خودش است.

بنان نه تنها در آواز قدیمی و کلاسیک ایران استاد بود، بلکه در نغمات جدید و مدرن ایران نیز تسلط کامل داشت. تصنیف زیبا و روح‌پرور «الهه ناز» او بهترین معرف این ادعاست. وی را می‌توان بحق بزرگ‌ترین اجرا کننده آهنگ‌های سبک وزیری‌ ـ خالقی دانست. او همچنین در کنار ادیب خوانساری از بهترین اجراکنندگان آثار صبا و محجوبی است. استعداد شگرف او در مرکب‌خوانی و تلفیق شعر و موسیقی بار‌ها ستایش موسیقی‌دانان معاصرش را بر‌انگیخته ‌است.

بنان در آغاز بیشتر آواز می‌خواند و علاقه‌ای به خواندن آهنگ‌های دیگر نداشت، ولی هنگامی که با برخی اثار جدید موسیقی که ارکستر انجمن ملی آن‌ها را اجرا می‌‌کرد، آشنایی پیدا کرد، به خواندن این گونه قطعات نیز علاقه‌مند شد و در هر دو روش استادی و مهارت خود را نشان داد.

استاد بنان در ۲۷ دی ماه ۱۳۳۶ ه‌ ش در تصادف اتومبیل چشم خود را از دست داد. پزشکان برای سالم ماندن چشم دیگرش سفر به اروپا و معالجه را تجویز کردند. دولت و اداره کل انتشارات و رادیو کمک‌های مالی کردن، جمع دوستانش کنسرتی ترتیب دادند و موجبات سفرش را فراهم آوردند و ره آورد بنان از سفر اروپا، پس از بهبودی و رفع خطر، دگرگونی عقیده در زمینه نحوه سبک ترانه‌های اوست.

بنان پس از این حادثه، شور و شیدایی دیگر یافت. به زندگی و اطرافیان خود با محبت و صمیمیت بیشتر نگاه می‌کرد و ابراز تألم طبقات ‌اجتماع به مناسبت وقوع آن حادثه، وی را به زندگی امیدوار و دلگرم ساخت و اقبال بی‌نظیر مردم نیروی تازه به او بخشید.

بنان در خواندن آواز استعدادی بی‌نظیر داشت. گوش او بسیار حساس بود و هیچ‌گاه خارج نمی‌خواند. ذوق سلیم او در انتخاب غزل و تحریرهای بجا، از او خواننده‌ای متمایز ساخت. هنر واقعی، آگاهی‌های عمیق، شوق و شور و عشق که لازمه زندگی هر هنرمند است، همه را با هم داشت. او با هنر خود بازاری نکرد و قدر شناخت.

استاد در هشتم اسفند‌ ۱۳۶۴ ه‌ ش پس از پنجاه سال خدمت بی‌شائبه به فرهنگ و هنر این مرز و بوم چشم از جهان فرو بست. روحش شاد. از استاد بنان فیلم‌های بسیار محدودی باقی است که بخش محدودی از آن قابل نقل است و بنابراین یکی از ترانه‌های ایشان را با معدود عکس‌هایی که از دوران زندگی ایشان مانده، به همراه ده صدای ماندگار از این استاد برجسته، در سالروز در‌گذشتش در «تابناک» ببینید و بشنوید.

http://www.tabnak.ir/fa/news/382706/%D8%B5%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%AE%D9%85%D9%84%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%86%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%DA%AF%D8%B0%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85-%D9%88-%D8%B5%D9%88%D8%AA